Czek z Wielkiej Brytanii: jak zrealizować?

Choć w Wielkiej Brytanii coraz rzadziej korzysta się z czeków, wciąż można je spotkać – zwłaszcza przy zwrotach podatków (HMRC), wypłatach od firm ubezpieczeniowych czy rozliczeniach między osobami prywatnymi. Dla Polaków w UK lub w Polsce często pojawia się pytanie: jak zrealizować czek brytyjski, ile to kosztuje i które rozwiązanie jest najbardziej opłacalne? Poniżej znajdziesz praktyczny przewodnik z dokładnym opisem metod, kosztów i wskazówkami, jak uniknąć pułapek.

Czym jest czek?

Czek to pisemne polecenie wypłaty pieniędzy z konta bankowego wystawcy na rzecz osoby lub firmy wskazanej na dokumencie. Mówiąc prościej – to papierowy dokument, który pozwala odebrać gotówkę lub wpłacić ją na konto.

Choć czeki w Wielkiej Brytanii są coraz rzadziej używane (zastępują je przelewy online i karty), wciąż spotyka się je np. przy:

• zwrotach podatku z HMRC,
• wypłatach od firm ubezpieczeniowych,
• rozliczeniach prywatnych,
• płatnościach firmowych.

Warto wiedzieć, że realizacja czeku wygląda inaczej niż zwykły przelew – wymaga złożenia dokumentu w banku lub przez aplikację, a środki stają się dostępne dopiero po zaksięgowaniu.

Rodzaje czeków w Wielkiej Brytanii

• Czek osobisty (Personal cheque) – wystawiany przez osobę prywatną z jej konta bankowego.
• Czek firmowy (Business cheque) – wystawiany przez firmę, np. pracodawcę czy ubezpieczyciela.
• Czek bankowy (Banker’s draft / bank cheque) – wystawiany bezpośrednio przez bank, dzięki czemu jest znacznie pewniejszy niż czek osobisty.
• Czek rządowy (Government cheque) – np. od HMRC przy zwrocie podatku.

Każdy z nich można zrealizować w banku, ale czas oczekiwania i bezpieczeństwo transakcji mogą się różnić.

Jak długo ważny jest czek?

Standardowo banki w Wielkiej Brytanii przyjmują czeki przez 6 miesięcy od daty wystawienia. Po tym czasie mogą odmówić ich realizacji, dlatego w przypadku starszych dokumentów najlepiej poprosić wystawcę o nowy czek.

Jak zrealizować czek w Wielkiej Brytanii?

1. Wpłata w oddziale banku

Najprostsza metoda to złożenie czeku w kasie w swoim banku. Wystarczy podpisać go na odwrocie (tzw. endorsement) i wypełnić formularz wpłaty.

2. Bankomat przyjmujący czeki

Niektóre banki umożliwiają złożenie czeku przez bankomat. To wygodna opcja, choć coraz rzadziej spotykana.

3. Aplikacja mobilna (cheque imaging)

Coraz popularniejsze rozwiązanie to wpłata czeku przez aplikację bankową. Proces wygląda następująco:

1. Zaloguj się do aplikacji (np. Barclays, HSBC, Halifax, Lloyds).
2. Wybierz opcję „Deposit cheque” lub podobną.
3. Zrób zdjęcie przodu i tyłu czeku.
4. Wpisz kwotę i zatwierdź.

Środki zwykle trafiają na konto następnego dnia roboczego, choć w niektórych przypadkach proces może potrwać do 2–5 dni.

4. Realizacja czeku bez konta bankowego

Jeżeli nie masz konta w banku, możesz udać się do punktów takich jak:

• Money Station
• Cash Converters
• Cash Generator
• H&T Pawnbrokers
• The Cash Shop

Pobierają one jednak prowizję rzędu 3–6% wartości czeku + dodatkowe opłaty (£1–£5). To szybkie rozwiązanie, ale zwykle mniej korzystne finansowo.

Jak zrealizować czek z UK w Polsce?

Opcja 1: Inkaso bankowe

Niektóre polskie banki (np. PKO BP, Pekao SA, Santander, mBank) przyjmują czeki zagraniczne. Proces polega na wysłaniu dokumentu do banku zagranicznego w celu rozliczenia. Niestety:

• trwa to nawet 4–8 tygodni,
• kosztuje od 100 do 300 zł, czasem doliczany jest także procent od wartości czeku.

Opcja 2: Wpłata w UK i transfer do Polski

Znacznie szybszym i tańszym sposobem jest realizacja czeku w banku brytyjskim, a następnie wysłanie pieniędzy do Polski przez tanie serwisy transferowe, takie jak Wise, Revolut, Remitly czy PayPal (choć PayPal ma gorsze kursy).

Koszty realizacji czeków z UK

• W Wielkiej Brytanii: zazwyczaj brak prowizji w banku za wpłatę czeku na własne konto.
• W punktach gotówkowych: prowizja 3–6% + £1–£5.
• W Polsce (inkaso): wysokie koszty (od 100 zł wzwyż) i długi czas oczekiwania.
• Transfer GBP → PLN po realizacji w UK: w Wise czy Revolut to zwykle kilka złotych, a przelew dociera nawet w kilka minut.

Na co uważać?

• Oszustwa na czeki – nawet banker’s draft może być sfałszowany. Nie przekazuj towarów ani usług, dopóki pieniądze nie zostaną potwierdzone przez bank.
• Termin ważności – 6 miesięcy od wystawienia.
• Niepewne punkty wymiany – lombardy i kantory są szybkie, ale pobierają wysoką prowizję.

Podsumowanie

Dla Polaków najlepszym i najtańszym sposobem jest realizacja czeku bezpośrednio w Wielkiej Brytanii (przez bank lub aplikację mobilną), a następnie przelanie pieniędzy do Polski przez serwisy transferowe. Realizacja czeku w Polsce jest możliwa, ale zazwyczaj nieopłacalna – procedura trwa długo i kosztuje znacznie więcej. Jeśli jednak jedynym wyjściem jest reazliacja czeku w Polsce, warto skorzystać ze sprawdzonego pośrednika.

Mariusz Gocławski

Doświadczony dziennikarz, współpracownik kilku redakcji portali polonijnych, mieszkaniec Wielkiej Brytanii. Obserwator brytyjskiej gospodarki i życia codziennego na emigracji. Osobiście uczestniczy w wydarzeniach polonijnych organizowanych na Wyspach Brytyjskich, a na łamach portalu TaniaBrytania.uk chętnie opisuje własne doświadczenia. Jego misją jest dostarczanie rzetelnych informacji ułatwiających codzienne życie i oszczędzanie w UK, niosąc tym samym pomoc brytyjskiej Polonii.