System punktowy dla imigrantów w Wielkiej Brytanii

Po opuszczeniu Unii Europejskiej Wielka Brytania wprowadziła nowy system imigracyjny, który opiera się na przyznawaniu punktów za określone kryteria. Zasady te obowiązują od 2021 roku i dotyczą wszystkich osób, które chcą przyjechać do UK w celach zarobkowych, niezależnie od tego, czy pochodzą z krajów unijnych, czy spoza UE. Dla Polaków oznacza to, że wcześniejsza swoboda podejmowania pracy w Wielkiej Brytanii została zastąpiona bardziej restrykcyjnym systemem, który wymaga spełnienia wielu warunków.

System punktowy wprowadzono po to, aby zapewnić, że do Wielkiej Brytanii przyjeżdżają osoby z umiejętnościami i kwalifikacjami, których szczególnie potrzebuje lokalny rynek pracy. W praktyce oznacza to, że imigranci muszą nie tylko mieć ofertę pracy, ale także wykazać się znajomością języka i odpowiednim poziomem wynagrodzenia.

Czym jest system punktowy w Wielkiej Brytanii?

System punktowy (ang. points-based immigration system) to metoda oceny kandydatów do pracy na podstawie ich kwalifikacji, doświadczenia, znajomości języka angielskiego oraz warunków oferowanej pracy. Każde z kryteriów ma przypisaną określoną liczbę punktów. Aby otrzymać wizę i możliwość legalnej pracy w Wielkiej Brytanii, należy zgromadzić ich co najmniej 70.

Warto podkreślić, że część warunków jest obowiązkowa i nie można ich pominąć, a inne dają możliwość elastycznego zdobywania dodatkowych punktów. Dzięki temu osoby, które np. mają niższe wynagrodzenie, mogą zrekompensować to wyższymi kwalifikacjami lub pracą w zawodzie deficytowym.

💡 Warto wiedzieć: jeśli przyjechałeś do Wielkiej Brytanii przed końcem 2020 roku i uzyskałeś status osiedlony lub tymczasowy, system punktowy Ciebie nie dotyczy.

Jak działa system punktowy dla imigrantów?

Działanie systemu punktowego polega na ocenie każdej osoby starającej się o wizę według ściśle określonych kryteriów. Oceniane są m.in. umiejętności zawodowe, oferowane wynagrodzenie, a także znajomość języka angielskiego. Osoba, która nie spełni minimalnych wymagań, nie otrzyma prawa do pracy w Wielkiej Brytanii.

Najważniejsze elementy systemu to:

1. Oferta pracy od licencjonowanego pracodawcy.
2. Minimalny poziom wynagrodzenia wymagany w UK.
3. Znajomość języka angielskiego.
4. Wykształcenie i kwalifikacje zawodowe.
5. Praca w zawodzie znajdującym się na liście deficytowych.

Każde z tych kryteriów może przynieść odpowiednią liczbę punktów, a ich suma musi osiągnąć próg 70.

💡 Warto wiedzieć: polskie dyplomy i kwalifikacje mogą być uznane w Wielkiej Brytanii przez instytucję UK ENIC, co daje dodatkowe punkty w systemie.

Rozkład punktów w brytyjskim systemie punktowym

Punkty za pracę i ofertę zatrudnienia

Najważniejszym wymogiem systemu punktowego jest posiadanie oferty pracy od pracodawcy posiadającego licencję zatwierdzoną przez Home Office. Bez tego nie można rozpocząć procesu aplikacyjnego. Oferta pracy musi spełniać określone standardy, a przede wszystkim zapewniać odpowiedni poziom wynagrodzenia.

Co do zasady minimalny próg wynagrodzenia to £26,200 rocznie, jednak istnieją wyjątki, np. dla zawodów deficytowych czy osób poniżej 26. roku życia, gdzie dopuszczalny próg jest niższy. Zawody deficytowe to takie, w których brakuje pracowników, dlatego osoby wykonujące je mają ułatwioną drogę do uzyskania punktów.

Przykłady zawodów deficytowych:

• opiekunowie osób starszych i pracownicy socjalni,
• pielęgniarki i lekarze,
• inżynierowie oraz niektóre zawody techniczne.

💡 Warto wiedzieć: w niektórych zawodach – szczególnie w opiece zdrowotnej i społecznej – możliwe jest uzyskanie wizy nawet przy niższym wynagrodzeniu niż standardowy próg.

Przykładowe zawody deficytowe w UK (Shortage Occupation List)

Punkty za znajomość języka angielskiego

Znajomość języka angielskiego jest jednym z kluczowych kryteriów i bez spełnienia tego wymogu nie można ubiegać się o wizę. Oczekiwany jest poziom co najmniej B1 według skali CEFR, czyli średniozaawansowany. Kandydat musi potwierdzić swoje umiejętności w sposób formalny.

Można to zrobić na kilka sposobów:

• zdać uznany test językowy, np. IELTS for UKVI,
• przedstawić dyplom uczelni, na której zajęcia prowadzone były w języku angielskim,
• wykazać się obywatelstwem kraju anglojęzycznego (to nie dotyczy Polaków).

💡 Warto wiedzieć: test znajomości języka angielskiego IELTS for UKVI można zdać w Polsce, co pozwala spełnić wymóg językowy bez konieczności wyjazdu do Wielkiej Brytanii.

Punkty za wykształcenie i kwalifikacje

Wykształcenie i dodatkowe kwalifikacje zawodowe mogą znacząco pomóc w zdobyciu punktów. Szczególnie premiowane są wykształcenie wyższe oraz dyplomy w dziedzinach nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki (STEM).

Dodatkowe punkty można uzyskać m.in. za:

• doktorat w dziedzinach STEM,
• specjalistyczne kwalifikacje potwierdzające wysokie umiejętności zawodowe,
• ukończenie studiów w języku angielskim.

W przypadku dyplomów uzyskanych w Polsce konieczne jest ich uznanie w Wielkiej Brytanii, co odbywa się najczęściej poprzez instytucję UK ENIC.

💡 Warto wiedzieć: w niektórych zawodach – szczególnie w opiece zdrowotnej i społecznej – możliwe jest uzyskanie wizy nawet przy niższym wynagrodzeniu niż standardowy próg.

Ile punktów potrzeba do uzyskania wizy w UK?

Aby otrzymać wizę, trzeba zgromadzić co najmniej 70 punktów. Niektóre elementy są obowiązkowe i zawsze muszą znaleźć się w zestawieniu – na przykład oferta pracy i znajomość języka. Pozostałe punkty można zdobyć, uzupełniając je dodatkowymi kryteriami, takimi jak pensja czy wykształcenie.

Przykładowe kombinacje:

1. Oferta pracy (20 punktów) + znajomość języka angielskiego (10 punktów) + pensja powyżej £26,200 (20 punktów) + praca w zawodzie deficytowym (20 punktów) = 70 punktów.
2. Oferta pracy (20 punktów) + znajomość języka angielskiego (10 punktów) + doktorat STEM (20 punktów) + pensja powyżej £23,040 (20 punktów) = 70 punktów.

System punktowy a praca w UK dla Polaków

Dla Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii system punktowy oznacza duże zmiany w porównaniu do czasów sprzed Brexitu. Nie wystarczy już przyjechać i podjąć pracy w dowolnym miejscu – teraz konieczne jest wcześniejsze zdobycie oferty pracy, a następnie złożenie wniosku wizowego.

Największe wyzwania dla Polaków to:

• brak wystarczającej znajomości języka angielskiego,
• praca w branżach o niskich zarobkach, które nie zapewniają wymaganej liczby punktów,
• konieczność uznania polskich dyplomów i kwalifikacji zawodowych.

Jednocześnie Polacy pracujący w zawodach deficytowych mają większe szanse na uzyskanie wizy, ponieważ system daje im dodatkowe punkty.

Wizy i pozwolenia na pobyt związane z systemem punktowym

System punktowy wiąże się bezpośrednio z rodzajami wiz dostępnych w Wielkiej Brytanii. Każda z nich opiera się na różnych kryteriach punktowych i przeznaczona jest dla innych grup osób.

Najważniejsze rodzaje wiz to:

• Skilled Worker visa – dla osób posiadających ofertę pracy w zawodach wymagających kwalifikacji,
• Student visa – oparta na punktach przyznawanych za przyjęcie na uczelnię, znajomość języka i środki finansowe,
• Global Talent visa – dla osób szczególnie uzdolnionych w nauce, technologii, kulturze czy sztuce.

Jak aplikować krok po kroku?

Proces ubiegania się o wizę może wydawać się skomplikowany, ale przebiega według jasno określonych etapów. Kandydat musi przygotować dokumenty i przejść przez procedurę online.

Kroki aplikacyjne:

1. Znalezienie pracodawcy posiadającego licencję sponsorską.
2. Otrzymanie formalnej oferty pracy.
3. Zgromadzenie dokumentów (paszport, dyplomy, certyfikaty językowe).
4. Wypełnienie wniosku online na stronie rządowej UK.
5. Opłacenie aplikacji i składki zdrowotnej (Immigration Health Surcharge).
6. Oczekiwanie na decyzję, która zazwyczaj trwa kilka tygodni.

💡 Warto wiedzieć: proces aplikacyjny o wizę odbywa się całkowicie online, a decyzja najczęściej zapada w ciągu kilku tygodni, choć w okresach zwiększonej liczby wniosków może potrwać dłużej.

To warto zapamiętać

System punktowy w Wielkiej Brytanii to nowe realia, z którymi muszą zmierzyć się wszyscy imigranci, w tym Polacy. Najważniejsze jest, aby pamiętać o konieczności posiadania oferty pracy od zatwierdzonego pracodawcy, wykazania się znajomością języka angielskiego oraz spełnienia wymogów dotyczących wynagrodzenia i kwalifikacji.

Choć system ten może wydawać się skomplikowany, dla wielu osób stanowi on szansę na stabilne życie i rozwój zawodowy w Wielkiej Brytanii. Klucz do sukcesu to odpowiednie przygotowanie – zarówno pod względem formalnym, jak i językowym.

Dzięki dobrej znajomości zasad i świadomemu podejściu do aplikacji, zdobycie wymaganych punktów i legalna praca w UK są jak najbardziej możliwe. Więcej szczegółowych informacji na temat systemu puntkowe można znaleźć na oficjalnej stronie rządowej pod adresem gov.uk/[…]points-based-immigration-system.

Mariusz Gocławski

Doświadczony dziennikarz, współpracownik kilku redakcji portali polonijnych, mieszkaniec Wielkiej Brytanii. Obserwator brytyjskiej gospodarki i życia codziennego na emigracji. Osobiście uczestniczy w wydarzeniach polonijnych organizowanych na Wyspach Brytyjskich, a na łamach portalu TaniaBrytania.uk chętnie opisuje własne doświadczenia. Jego misją jest dostarczanie rzetelnych informacji ułatwiających codzienne życie i oszczędzanie w UK, niosąc tym samym pomoc brytyjskiej Polonii.