Tax Code, czyli kod podatkowy – co właściwie oznacza?

Brytyjski urząd skarbowy, HM Revenue & Customs (HMRC), segreguje płatników podatku dochodowego używając specjalnych kodów podatkowych (Tax Code). Są one częścią systemu PAYE (Pay As You Earn) stosowanego powszechnie na Wyspach Brytyjskich od wielu lat. Kod podatkowy składa się z liter oraz kilku cyfr. Co właściwie one oznaczają? Jak wpływają na wysokość płaconego przez nas podatku? O tym, jak czytać kody podatkowe w UK, postaramy się opowiedzieć w naszym dzisiejszym poradniku!

Kod podatkowy – co to jest?

To, jaki kod podatkowy zostanie nam nadany, zależy od wielu czynników. Głównie od tego, dla ilu pracodawców wykonujemy swoją pracę oraz ewentualnie z ilu źródeł pobieramy emeryturę. Wyższe stawki będą pobierane z naszej wypłaty również w innych sytuacjach. Wyższy podatek zapłacimy również, jeśli w ciągu roku podatkowego zmieniliśmy pracę i nie dostarczyliśmy nowemu pracodawcy dokumentu P45 potwierdzającego zakończenie współpracy z poprzednim pracodawcą.

To, że wyższy podatek jest pobierany z naszej pensji, nie powinno być powodem do zmartwień. Po wyjaśnieniu sytuacji ze swoim obecnym pracodawcą nadpłacony podatek zostanie nam zwrócony podczas najbliższej wypłaty. Jeśli uważamy, że w ciągu roku podatkowego zapłaciliśmy zbyt duży podatek, warto skontaktować się z HMRC w celu przyspieszenia rozliczenia podatku oraz otrzymania zwrotu nadpłaty.

Kody podatkowe stosowane w Wielkiej Brytanii

Kod podatkowy zwykle składa się z numerów oraz liter. W niektórych przypadkach (szczególnie w przypadku osób posiadających więcej niż jedno źródło dochodu) kod podatkowy może być określony jedynie literami. Numery w kodach podatkowych oznaczają kwotę wolną od podatku. Z kolei litery określają konkretną sytuację płatnika oraz informują, jakie ulgi podatkowe danemu płatnikowi przysługują.

Numer w kodzie podatkowym – co oznacza?

Numer w kodzie podatkowym to określenie kwoty wolnej od podatku podzielonej przez 10. Dla przykładu, badając znaczenie najpopularniejszego w Wielkiej Brytanii kodu 1257L możemy wywnioskować, że kwota wolna od podatku to 12 570 funtów brytyjskich (1257 x 10). Oznacza to, że zarabiając w ciągu roku podatkowego mniej niż 12 570 funtów – nie zapłacimy podatku w ogóle. Owszem, będzie on pobierany przez pracodawcę i przekazywany do urzędu skarbowego. Po zakończeniu roku podatkowego mamy jednak pełne prawo otrzymania jego zwrotu. Najczęściej nastąpi to automatycznie. Kod podatkowy 1257L obliguje nas do płacenia podatku dopiero od kwoty zarobionej powyżej pułapu 12 570 funtów.

Może pojawić się pytanie: dlaczego pracodawcy pobierają podatek już na początku roku podatkowego? W dodatku podatek pobierany jest już od pierwszej wypłaty? Dlaczego tak się dzieje, skoro nie przekroczyliśmy jeszcze progu 12 570 funtów określonego w naszym kodzie podatkowym? Odpowiedź jest bardzo prosta: pracodawcy na podstawie umów prognozują nasze roczne zarobki. W ten sposób przewidują kwotę, którą zarobimy w ciągu całego roku podatkowego. Podatek rozliczany jest przez HMRC automatycznie. Jeśli zależy nam na przyspieszeniu procedury zwrotu podatku, warto skontaktować się telefonicznie z brytyjskim urzędem skarbowym.

Litery w kodach podatkowych – jakie mają znaczenie?

Litera w kodzie podatkowym oznacza ulgę, jaka przysługuje podatnikowi i jest uzależniona od wielu czynników, takich jak wiek czy liczba pracodawców lub źródeł, z których pobierane są świadczenia emerytalne. Znaczenie liter w kodach definiowane jest w następujący sposób:

L – standardowe zwolnienie od podatku,

M – ulga małżeńska / wysokość kwoty zwolnionej z podatku dla osoby pozostającej w związku małżeńskim jest powiększona o 10% kwoty wolnej od podatku partnera,

N – ulga małżeńska / oznacza, że osoba z tą literą w kodzie przetransferowała 10% wartości swojego zwolnienia od podatku na poczet zwolnienia od podatku swojego partnera,

Y – wyższa ulga podatkowa dla osób urodzonych przed 6 kwietnia 1938 roku,

T – litera używana w kodach osób, których np. kwota wolna od podatku została zredukowana ze względu na przekroczenie progu dochodu ponad ten, od którego pobierana jest bazowa stawka podatku dochodowego,

0T – kwota zwolniona z podatku została wykorzystana lub podatnik rozpoczął nową pracę i nie dostarczył jeszcze formularza P45 (lub też nie poinformował nowego pracodawcy o konieczności nadania nowego kodu podatkowego),

BR – cały dochód jest opodatkowany standardową stawką podatku, a kod jest stosowany zwykle w przypadku, gdy podatnik ma więcej niż jedno źródło stałego dochodu,

D0 – cały dochód jest opodatkowany wyższą stawką podatku, a kod jest stosowany zwykle w przypadku, gdy podatnik ma więcej niż jedno źródło stałego dochodu,

D1 – cały dochód jest opodatkowany dodatkową stawką podatku, a kod jest stosowany zwykle w przypadku, gdy podatnik ma więcej niż jedno źródło stałego dochodu,

NT – od dochodu nie jest pobierany podatek dochodowy,

K – występuje w kodzie podatnika, który jest zobowiązany do zapłaty podatku związanego z innymi źródłami dochodu, takimi jak np. benefity. Jednocześnie wartość podatku do pobrania przekracza połowę jego kwoty wolnej od podatku określonej w kodzie podatkowym. Pracodawca zastosuje ten kod, ponieważ prawo zabrania mu pobierania jednorazowo podatku w wysokości większej niż połowa wypłaty lub też wypłacanej emerytury.

W1/M1 – te oznaczenia mogą pojawić się na końcu kodu podatkowego np. w formacie “1060L M1”. Symbole tego typu oznaczają “kod awaryjny” (“emergency tax code”). Takie kody są zwykle stosowane przez pracodawców do momentu dostarczenia dokumentu P45 przez pracownika. Oznaczają, że wszystkie kwoty dotyczące wysokości podatku dochodowego wyszczególnione na odcinku wypłaty (payslip) dotyczą wyłącznie aktualnego pracodawcy. Ponadto nie uwzględniają otrzymanych wynagrodzeń oraz zapłaconych podatków przez podatnika u poprzedniego pracodawcy.

Jak skontaktować się z brytyjskim urzędem skarbowym?

Korzystając z informacji zamieszczonych powyżej, możemy w bardzo łatwy sposób zrozumieć, co oznaczają kody podatkowe w UK. Jeśli mamy wątpliwości co do tego, czy kod podatkowy stosowany przez naszego pracodawcę jest prawidłowy lub też uważamy, że płacimy zbyt wysoki podatek – warto skontaktować się z brytyjskim urzędem podatkowym i jak najszybciej wyjaśnić sytuację. Informacje podatkowe udzielane są pod ogólnodostępnym numerem telefonu 0300 200 3300. Z tego samego numeru również mogą skorzystać osoby, które chcą przyspieszyć proces rozliczenia swojego podatku dochodowego.

Znacznym udogodnieniem dla osób, które mają problemy z językiem angielskim, jest możliwość poproszenia o polskiego tłumacza. Uzyskanie porady podatkowej na infolinii HMRC w języku polskim jest w wielu przypadkach łatwiejsze. Linia kontaktowa czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 rano do 20:00 wieczorem. Z HMRC można również skontaktować się w soboty od 8:00 rano do godziny 16:00 po południu. Istnieje również możliwość przesłania zapytania drogą pocztową. Adres do wysyłki tradycyjnym listem to: Pay As You Earn and Self Assessment, HM Revenue and Customs, BX9 1AS, United Kingdom.

Od kiedy do kiedy trwa rok podatkowy w Wielkiej Brytanii?

Rok podatkowy w UK trwa od 6 kwietnia do 5 kwietnia. Dla przykładu: rok podatkowy 2024/2025 rozpoczął się 6 kwietnia 2024 roku, a zakończy się 5 kwietnia 2025 roku. Kwota wolna od podatku jest ustalana na okres całego roku podatkowego. Próg jest podnoszony zwykle z początkiem nowego “tax year“. Po zakończeniu roku podatkowego, urzędy rozliczają podatników. Natomiast osoby prowadzące własną działalność gospodarczą (“self-employment”) muszą wówczas rozliczyć się z HMRC.

Gdzie szukać informacji o podatkach w Wielkiej Brytanii?

Informacje o aktualnych zmianach dotyczących kodów podatkowych można znaleźć na oficjalnych stronach rządowych Tax Office pod adresem: www.gov.uk. Jeśli chcesz odzyskać podatek z Wielkiej Brytanii, zapoznaj się z naszym poradnikiem zatytułowanym “Jak odzyskać podatek z UK”.