Premierzy Wielkiej Brytanii odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu polityki i kierunku rozwoju kraju. Od momentu powstania tego stanowiska w XVIII wieku, przez wieki zmieniało się zarówno samo biuro, jak i osoby je zajmujące, które wpływały na życie społeczne, gospodarcze i międzynarodowe Wielkiej Brytanii. Lista premierów to nie tylko zbiór nazwisk, ale również historia wielu znaczących wydarzeń, reform oraz kryzysów, które miały miejsce na przestrzeni lat.
Spis treści
Kto jest obecnie premierem Wielkiej Brytanii?
Obecnie premierem Wielkiej Brytanii jest Keir Starmer, lider Partii Pracy. Został zaprzysiężony na to stanowisko 4 lipca 2024 roku, po zwycięstwie w wyborach parlamentarnych, które zakończyły długotrwałe rządy Partii Konserwatywnej, prowadzonej wcześniej przez Rishi Sunaka Starmer zdobył większość miejsc w Izbie Gmin, co pozwoliło mu na objęcie władzy w sposób, który przypominał wcześniejsze triumfy Tony’ego Blaira.
Warto dodać, że zwycięstwo Partii Pracy było znaczące, gdyż Konserwatyści stracili ponad 250 miejsc, co stanowiło największą porażkę w ich historii. Wyniki te ukazały silne dążenie do zmiany wśród wyborców, którzy oczekiwali nowego kierunku politycznego po wielu latach rządów konserwatywnych.
Pełna lista premierów Wielkiej Brytanii
Przedstawimy chronologiczną listę premierów Wielkiej Brytanii, uwzględniając kluczowe daty, partie polityczne oraz znaczące wydarzenia z ich kadencji. Od Roberta Walpole’a, uznawanego za pierwszego premiera, po współczesnych liderów, takich jak Keir Starmer, lista ta pokazuje, jak zmieniała się polityka brytyjska i jakie wyzwania stawiano przed jej liderami.
Numer | Osoba | Kadencja od | Kadencja do | Partia polityczna | Rząd |
58 | Keir Starmer (1962–) | 5 lipca 2024 | obecnie | Partia Pracy | Starmer |
57 | Rishi Sunak (1980–) | 25 października 2022 | obecnie | Sunak | |
56 | Liz Truss (1975–) | 6 września 2022 | 25 października 2022 | Truss | |
55 | Boris Johnson (1964–) | 24 lipca 2019 | 6 września 2022 | Johnson | |
54 | Theresa May (1956–) | 13 lipca 2016 | 24 lipca 2019 | May II | |
53 | David Cameron (1966–) | 11 maja 2010 | 13 lipca 2016 | Partia Konserwatywna | Cameron II |
52 | Gordon Brown (1951–) | 27 czerwca 2007 | 11 maja 2010 | Brown | |
51 | Tony Blair (1953–) | 2 maja 1997 | 27 czerwca 2007 | Partia Pracy | Blair III |
50 | John Major (1943–) | 28 listopada 1990 | 2 maja 1997 | Partia Konserwatywna | Major II |
49 | Margaret Thatcher (1925–2013) | 4 maja 1979 | 28 listopada 1990 | Partia Konserwatywna | Thatcher III |
48 | James Callaghan (1912–2005) | 5 kwietnia 1976 | 4 maja 1979 | Callaghan | |
47 | Harold Wilson (1916–1995) | 4 marca 1974 | 5 kwietnia 1976 | Partia Pracy | Wilson III |
46 | Edward Heath (1916–2005) | 19 czerwca 1970 | 4 marca 1974 | Partia Konserwatywna | Heath |
45 | Harold Wilson (1916–1995) | 5 kwietnia 1966 | 19 czerwca 1970 | Partia Pracy | Wilson II |
44 | Alec Douglas-Home (1903–1995) | 19 października 1963 | 5 kwietnia 1966 | Douglas-Home | |
43 | Harold Macmillan (1894–1986) | 10 stycznia 1957 | 19 października 1963 | Partia Konserwatywna | Macmillan II |
42 | Anthony Eden (1897–1977) | 6 kwietnia 1955 | 10 stycznia 1957 | Eden | |
41 | Winston Churchill (1874–1965) | 10 maja 1940 | 6 kwietnia 1955 | Churchill II | |
40 | Neville Chamberlain (1869–1940) | 28 maja 1937 | 10 maja 1940 | Chamberlain II | |
39 | Stanley Baldwin (1867–1947) | 7 czerwca 1935 | 28 maja 1937 | Partia Konserwatywna | Baldwin III |
38 | Ramsay MacDonald (1866–1937) | 5 czerwca 1929 | 7 czerwca 1935 | Partia Pracy | MacDonald II |
37 | Stanley Baldwin (1867–1947) | 5 czerwca 1923 | 5 czerwca 1929 | Partia Konserwatywna | Baldwin II |
36 | Ramsay MacDonald (1866–1937) | 22 stycznia 1924 | 5 czerwca 1924 | Partia Pracy | MacDonald I |
35 | David Lloyd George (1863–1945) | 7 grudnia 1916 | 19 października 1922 | Lloyd George | |
34 | H.H. Asquith (1852–1928) | 19 kwietnia 1908 | 7 grudnia 1916 | Asquith II | |
33 | Henry Campbell-Bannerman (1836–1908) | 5 grudnia 1905 | 19 kwietnia 1908 | Campbell-Bannerman | |
32 | Arthur Balfour (1848–1930) | 11 lipca 1902 | 5 grudnia 1905 | Balfour | |
31 | Sir Henry Campbell-Bannerman (1836–1908) | 5 grudnia 1905 | 19 kwietnia 1908 | Campbell-Bannerman II | |
30 | Sir Robert Peel (1788–1850) | 27 grudnia 1841 | 29 czerwca 1846 | Partia Konserwatywna | Peel |
29 | Lord John Russell (1792–1878) | 30 czerwca 1846 | 25 lutego 1852 | Russell | |
28 | Sir Robert Peel (1788–1850) | 29 czerwca 1841 | 29 czerwca 1846 | Partia Konserwatywna | Peel II |
27 | Lord John Russell (1792–1878) | 25 lutego 1852 | 26 lutego 1855 | Russell II | |
26 | Lord Aberdeen (1784–1860) | 4 grudnia 1852 | 18 stycznia 1855 | Aberdeen | |
25 | George Canning (1770–1827) | 12 kwietnia 1827 | 8 sierpnia 1827 | Canning | |
24 | Robert Jenkinson, 2. hrabia Liverpool (1770–1851) | 27 czerwca 1812 | 4 grudnia 1827 | Liverpool | |
23 | Lord Grenville (1759–1846) | 15 lutego 1806 | 30 czerwca 1807 | Grenville | |
22 | William Pitt Młodszy (1759–1806) | 14 lipca 1783 | 14 lutego 1801 | Pitt II | |
21 | Lord North (1732–1792) | 28 stycznia 1770 | 20 marca 1782 | North | |
20 | George Grenville (1712–1770) | 16 kwietnia 1763 | 17 lipca 1765 | Grenville II | |
19 | Lord Rockingham (1730–1782) | 30 lipca 1765 | 30 lipca 1766 | Rockingham | |
18 | Henry Fox (1705–1778) | 1 lipca 1757 | 30 lipca 1765 | Fox | |
17 | William Pitt Starszy (1708–1778) | 2 lipca 1756 | 1 lipca 1757 | Pitt I | |
16 | George II (1683–1760) | 3 października 1727 | 25 października 1760 | George II | |
15 | Robert Walpole (1676–1745) | 4 kwietnia 1721 | 11 lutego 1742 | Walpole | |
14 | Sir Henry Pelham (1694–1754) | 23 lipca 1743 | 6 listopada 1754 | Pelham | |
13 | John Stuart, 3. hrabia Bute (1713–1792) | 26 lutego 1762 | 12 kwietnia 1763 | Bute | |
12 | Lord North (1732–1792) | 28 stycznia 1770 | 20 marca 1782 | North II | |
11 | Robert Jenkinson, 2. hrabia Liverpool (1770–1851) | 27 czerwca 1812 | 4 grudnia 1827 | Liverpool II | |
10 | Lord Grenville (1759–1846) | 15 lutego 1806 | 30 czerwca 1807 | Grenville II | |
9 | William Pitt Młodszy (1759–1806) | 14 lipca 1783 | 14 lutego 1801 | Pitt III | |
8 | Lord North (1732–1792) | 28 stycznia 1770 | 20 marca 1782 | North III | |
7 | George Grenville (1712–1770) | 16 kwietnia 1763 | 17 lipca 1765 | Grenville III | |
6 | Lord Rockingham (1730–1782) | 30 lipca 1765 | 30 lipca 1766 | Rockingham II | |
5 | Henry Fox (1705–1778) | 1 lipca 1757 | 30 lipca 1765 | Fox II | |
4 | William Pitt Starszy (1708–1778) | 2 lipca 1756 | 1 lipca 1757 | Pitt IV | |
3 | George II (1683–1760) | 3 października 1727 | 25 października 1760 | George III | |
2 | Robert Walpole (1676–1745) | 4 kwietnia 1721 | 11 lutego 1742 | Walpole II | |
1 | Sir Henry Pelham (1694–1754) | 23 lipca 1743 | 6 listopada 1754 | Pelham II |
Historia urzędu premiera UK
Urzędowanie premiera Wielkiej Brytanii sięga XVI wieku, kiedy to powstał urząd jako efekt ewolucji politycznej i administracyjnej kraju. Pierwszym premierem, który został uznany za premiera w dzisiejszym rozumieniu tego terminu, był Robert Walpole, pełniący tę rolę w latach 1721–1742. W miarę rozwoju parlamentu i wzrostu znaczenia partii politycznych, rola premiera stała się bardziej formalna i uregulowana. Współcześnie premier jest nie tylko liderem rządu, ale także reprezentantem kraju na arenie międzynarodowej.
Wymagania i obowiązki premiera
Premier Wielkiej Brytanii jest zazwyczaj liderem partii, która zdobyła większość miejsc w Izbie Gmin. Musi posiadać umiejętności przywódcze, a także doświadczenie polityczne i zrozumienie systemu politycznego. Do jego głównych obowiązków należy kierowanie pracami rządu, podejmowanie kluczowych decyzji politycznych, reprezentowanie kraju na arenie międzynarodowej oraz odpowiadanie na pytania w parlamencie.
Zaprzysiężenie premiera
Ceremonia zaprzysiężenia premiera jest formalnym aktem, który odbywa się przed królem lub królową. Nowo mianowany premier przysięga na wierność monarchii i przestrzeganie prawa. Proces ten jest ważnym momentem w życiu politycznym kraju, ponieważ symbolizuje przekazanie władzy i zaufanie, jakim obdarza premier monarcha.
Kobiety na stanowisku premiera Wielkiej Brytanii
Do tej pory tylko dwie kobiety zajmowały urząd premiera w Wielkiej Brytanii: Margaret Thatcher i Theresa May. Thatcher, premier w latach 1979–1990, była pierwszą kobietą na tym stanowisku i znacząco wpłynęła na politykę kraju, wprowadzając liberalne reformy gospodarcze. Theresa May, która pełniła tę rolę w latach 2016–2019, była pierwszą kobietą liderką partii konserwatywnej. Ich kadencje pokazują, jak zmieniają się role kobiet w polityce i jak ważny wpływ mogą mieć na kształtowanie przyszłości kraju. Obydwie odegrały znaczącą rolę na brytyjskiej scenie politycznej. Margaret Thatcher przeprowadziła liczne reformy, a Theres May stanęła przed wyzwaniami, które przez Brytyjczykami stanęłu w obliczu Brexitu.
Jesteśmy pewni, że nasz artykułów ukazuje, jak z czasem zmieniała się polityka Wielkiej Brytanii. Dużą zmienność na scenie politycznej obserwujemy po dzień dzisiejszy.
Artykuł ma charakter informacyjny i nie jest poradą/rekomendacją w rozumieniu prawa. Ponadto zawiera linki reklamowe/partnerskie/sponsorowane. Nasz serwis nie sprzedaje jakichkolwiek produktów finansowych, inwestycyjnych, ani ubezpieczeniowych. Nie gwarantujemy aktualności i kompletności informacji znajdujących się na łamach naszego portalu, ani nie bierzemy odpowiedzilaności za ich wykorzystanie oraz decyzje podejmowane przez czytelników.