Kuchnia angielska jest bardzo specyficzna, a zarazem uważana przez wielu za ubogą w smaki. “Rarytasy” angielskiej kuchni nie należą również do najzdrowszych. Mieszkańcy Europy kontynentalnej mający okazję po raz pierwszy spróbować tutejszych przysmaków, nie są w stanie uwierzyć, że na co dzień można spożywać aż tak ciężkie jedzenie. Wiele przepisów angielskiej kuchni jest zapożyczonych z innych części świata i zinterpretowanych na swój własny sposób, co zdecydowanie nadaje jej specyficzności. Co najczęściej jadają Anglicy? Jakie potrawy są najpopularniejsze na Wyspach Brytyjskich? O tym opowiadamy w naszym dzisiejszym artykule!
Spis treści
Wprowadzenie do kuchni angielskiej
Kuchnia angielska od lat budzi mieszane uczucia – dla jednych to smaczna klasyka, dla innych kulinarne wyzwanie. Jej historia sięga wieków wstecz, a na jej rozwój wpłynęły zarówno kolonialne podboje, jak i konieczność radzenia sobie w trudnych czasach. Choć często kojarzona jest z tłustymi, ciężkimi potrawami, w rzeczywistości kryje w sobie wiele różnorodnych smaków i unikalnych tradycji. Od sycącego English Breakfast, przez chrupiące fish and chips, aż po aromatyczne puddingi – angielska kuchnia to prawdziwa mozaika wpływów i lokalnych specjałów. Może nie zawsze jest wykwintna, ale z pewnością ma swój niepowtarzalny charakter.
Historia kuchni angielskiej – skąd wzięły się jej smaki?
Angielska kuchnia, choć dziś często uznawana za prostą i mało wyszukaną, ma bogatą i fascynującą historię. Jej rozwój kształtowały zarówno lokalne tradycje, jak i wpływy z różnych zakątków świata. Skąd wzięły się charakterystyczne smaki angielskich potraw?
🔹 Średniowieczne korzenie – już w XIV wieku angielskie stoły uginały się od potraw na bazie dziczyzny, ryb i pieczonych mięs, przyprawianych egzotycznymi dodatkami sprowadzanymi z Azji.
🔹 Wpływy kolonialne – Brytyjski imperializm przyczynił się do wzbogacenia kuchni o egzotyczne przyprawy, herbatę z Indii, curry czy cukier z Karaibów.
🔹 Czasy rewolucji przemysłowej – szybkie tempo życia sprawiło, że Brytyjczycy zaczęli preferować szybkie i sycące dania, jak fish and chips czy pieczone puddingi.
🔹 Wojenne ograniczenia – podczas I i II wojny światowej dostęp do żywności był mocno ograniczony, co wymusiło tworzenie prostych, pożywnych potraw z dostępnych składników (np. cottage pie).
🔹 Współczesne zmiany – w ostatnich dekadach angielska kuchnia zaczęła się otwierać na wpływy międzynarodowe, co doprowadziło do popularności dań azjatyckich, śródziemnomorskich i wegańskich alternatyw.
Pomimo swojej burzliwej historii, angielska kuchnia zachowała wiele ze swoich tradycyjnych smaków, które do dziś goszczą na stołach mieszkańców Wysp Brytyjskich.
Lista tradycyjnych potraw angielskiej kuchni
Jak już wiesz, historia angielskiej kuchni sięga XIV wieku. Znaczny wpływ na jej różnorodność miały zdecydowanie liczne podboje oraz polityka kolonialna Brytyjczyków. Wiele potraw, które do dziś są obecne w jadłospisie Anglików, wywodzi się z okresu I oraz II Wojny Światowej. Ograniczony wówczas dostęp do składników spowodował, że potrawy przyrządzano praktycznie z tego, co było w zasięgu ręki i niekoniecznie komponowało się w jednolitą całość. Doskonałym przykładem różnorodności smaków na talerzu są typowe angielskie śniadania, od których rozpoczynamy nasze zestawienie potraw typowych dla angielskiej kuchni.
| Kiedy? | Co jest podawane? |
|---|---|
| Śniadanie | English Breakfast: jajka sadzone, smażony boczek, kiełbaski, tost, pieczarki, fasolka w sosie pomidorowym |
| Lunch | Kanapki (sandwiches) z różnymi nadzieniami, pieczone ziemniaki (jacket potato) z nadzieniem, zupa |
| Obiad | Sunday Roast: pieczeń wołowa, wieprzowa lub jagnięca, pieczone ziemniaki, warzywa, Yorkshire pudding |
| Kolacja | Fish and Chips: panierowana ryba smażona na głębokim oleju, frytki, puree groszkowe |
| Przysmak | Pudding: Yorkshire pudding, Black pudding (kaszanka), Christmas pudding |
| Deser | Trifle (warstwowy deser z owocami i kremem), Sticky Toffee Pudding, Apple Crumble |
| Podwieczorek | Afternoon Tea: herbata, scones (bułeczki z dżemem i śmietaną), ciasteczka |
English Breakfast, czyli typowe angielskie śniadanie
Wiele osób, którym po raz pierwszy podano talerz z typowym angielskim śniadaniem, łapie się za głowę! Większość nie wyobraża sobie, jak tego typu potrawy można spożywać codziennie rano. Zamawiając w restauracji typowe angielskie śniadanie, możemy się bowiem spodziewać na naszym talerzu: sadzonego jajka, smażonych kiełbasek, ociekającego olejem boczku, kilku pieczarek z patelni oraz gotowanego groszku. W najlepszych przypadku na talerzu znajdziemy również kawałek pomidora, który najczęściej spełnia funkcję ozdobną. Zamiast tradycyjnego w Polsce chleba czy innego pieczywa, nieodłączną częścią angielskiego śniadania jest tost. Takie posiłek jest prawdziwą bombą kaloryczną, gdyż może mieć nawet 1000 kalorii!
Fish and chips, czyli ryba z frytkami
Ryba z frytkami to danie, które cieszy się na Wyspach Brytyjskich mniej więcej taką samą popularnością jak kebab w Polsce. Lokale i budki typu fast food serwujące wyłącznie “Fish and chips” można znaleźć niemal w każdej angielskiej miejscowości. Tanie danie składające się z ryby i frytek jest często serwowane również na wynos. Potrawy rybne swoją popularność zawdzięczają szybkiemu rozwojowi floty rybackiej, co przyczyniło się do znacznych spadków cen ryb w Wielkiej Brytanii.
Tradycyjna ryba jest panierowana w cieście lub bułce tartej i smażona w głębokim oleju. W rzeczy samej można uznać, że olej jest również nieodłączną częścią dania, gdyż ryba w wielu przypadkach wręcz nim ocieka. Frytki w Wielkiej Brytanii są często bardzo grubo krojone. Żeby uwydatnić smak frytek, często dodaje się do nich… ocet. W zestawach z rybą i frytkami podawany jest często gotowany, zielony groszek. Niektórzy preferują jego zmieloną wersję w postaci papki (ang. mushy peas).
Cottage pie, czyli zapiekanka wiejska
Zapiekanka wiejska to danie, które od wielu lat gości na stołach w wielu angielskich domach. Jej przygotowanie jest oparte jest na bardzo prostym przepisie. Tradycyjne “cottage pie” składa się z dwóch warstw: górnej zrobionej z puree ziemniaczanego, mleka, oraz masła oraz dolnej zrobionej z mielonego mięsa wołowego wymieszanego przeważnie z cebulą, oraz marchwią. W niektórych regionach zamiast mięsa wołowego używa się jagnięciny, a tego typu zapiekanka zwana jest wówczas Shepherd’s pie, czyli zapiekanką pasterską. Zapiekanki przygotowuje się najczęściej w specjalnych, okrągłych lub też owalnych formach.
Sunday roast, czyli niedzielna pieczeń
Danie znane na Wyspach jako Sunday roast jest, jak sama nazwa wskazuje, serwowane w niedzielę. Co weekend przyciąga do przydrożnych barów, zajazdów i restauracji całe rodziny Anglików. Sunday roast jest dla Anglików mniej więcej tym, czym dla Polaków jest rosół i schabowy spożywany wspólnie z rodziną podczas kolejnego odcinka Familiady. Podstawowym składnikiem dania jest pieczeń z wołowiny, wieprzowiny, kurczaka, baraniny lub jagnięciny. Na talerzu nie może zabraknąć również pieczonych ziemniaków. Często podawane są również warzywa takie jak rzepa, brukiew, pasternaki, kapusta, brokuły, fasola szparagowa, marchew czy też powszechnie uwielbiany na Wyspach Brytyjskich – zielony groszek. W zależności od rodzaju mięsa, jako dodatek podawany jest również pudding.
Pudding – co to właściwie jest?
Pod nazwą puddingu w Wielkiej Brytanii ukrywa się wiele rodzajów potraw. Są tak zrobione placki na bazie zbliżonej do ciasta naleśnikowego (Yorkshire Pudding), a nawet odpowiednik polskiej kaszanki (Black Pudding). Pudding w zależności od użytych składników może być podawany jako danie główne, dodatek lub też jako deser.
W wielu domach nieodłącznym akcentem podczas Świąt Bożonarodzeniowych jest tak zwany Christmas Pudding. Powstało o nim nawet wiele piosenek. Ciekawostką jest z pewnością fakt, że nie ma ujednoliconego przepisu na świąteczny pudding. Wygląd dania może znacznie się różnić w zależności od regionu czy też nawet domu, w którym pudding jest przygotowywany! Pudding jest również podawany w czasie Wielkanocy w UK.
Dlaczego angielska kuchnia ma taką złą opinię?
Kuchnia angielska często budzi kontrowersje i bywa uznawana za mało wyrafinowaną, tłustą i monotonną. Skąd bierze się taka opinia?
🔹 Prostota i brak finezji – w porównaniu do kuchni francuskiej czy włoskiej, dania angielskie są często przygotowywane w prosty sposób, bez dużej ilości przypraw czy skomplikowanych technik kulinarnych.
🔹 Ciężkostrawność i kaloryczność – wiele tradycyjnych potraw, takich jak English Breakfast czy fish and chips, jest smażonych na głębokim oleju, co czyni je bardzo sycącymi, ale też ciężkimi dla żołądka.
🔹 Wpływ czasów wojennych – ograniczenia żywnościowe w XX wieku sprawiły, że Brytyjczycy przyzwyczaili się do prostych, tanich dań, które pozostały w ich kulturze kulinarnej.
🔹 Słaba jakość dawnych składników – w przeszłości w Wielkiej Brytanii nie przykładano dużej wagi do jakości produktów spożywczych, co wpłynęło na opinię o mdłych smakach i nijakich daniach.
🔹 Kontrast z kuchnią międzynarodową – Londyn i inne duże miasta stały się kulinarnymi tygielami, gdzie dostępne są kuchnie z całego świata. W zestawieniu z nimi tradycyjne angielskie potrawy wypadają blado.
Mimo tej opinii, kuchnia angielska ma swoje perełki i smaki, które potrafią zachwycić. Współczesna gastronomia brytyjska dynamicznie się rozwija, wprowadzając nowe trendy i czerpiąc inspiracje z różnych kultur.
Czy kuchnia angielska się zmienia? Nowoczesne trendy kulinarne
Kuchnia angielska przeszła ogromną transformację w ostatnich dekadach. Choć wciąż kojarzona jest z klasycznymi, sycącymi daniami, coraz częściej adaptuje nowoczesne trendy i wpływy międzynarodowe. Jakie zmiany można zauważyć na brytyjskich stołach?
🔹 Zdrowsze wersje tradycyjnych dań – coraz więcej restauracji i domowych kuchni oferuje lżejsze alternatywy dla klasycznych potraw, np. pieczony fish and chips zamiast smażonego czy English Breakfast z warzywami zamiast tłustych kiełbasek.
🔹 Wpływy kuchni świata – dzięki globalizacji i wielokulturowości Wielkiej Brytanii, popularność zdobyły potrawy inspirowane kuchnią azjatycką, śródziemnomorską czy południowoamerykańską. Curry stało się wręcz narodowym daniem, a sushi, ramen czy tapas na stałe zagościły w brytyjskim menu.
🔹 Wzrost popularności wegetarianizmu i weganizmu – Anglia to jeden z liderów w ruchu roślinnym. Coraz więcej restauracji i supermarketów oferuje roślinne wersje klasycznych potraw, jak wegański shepherd’s pie czy fish and chips z tofu.
🔹 Lokalne i ekologiczne produkty – konsumenci zwracają coraz większą uwagę na jakość i pochodzenie jedzenia. Wzrosło zainteresowanie organicznymi warzywami, mięsem z ekologicznych hodowli oraz produktami od lokalnych dostawców.
🔹 Nowa kultura street foodu – w dużych miastach, takich jak Londyn, Manchester czy Birmingham, popularność zdobyły food trucki i targi kulinarne, oferujące nowoczesne, kreatywne podejście do jedzenia, od fusion food po eksperymentalne wersje klasycznych dań.
🔹 Mniej przetworzonej żywności – Brytyjczycy zaczynają rezygnować z gotowych dań na rzecz świeżych, domowych potraw. Coraz więcej osób eksperymentuje z gotowaniem i sięga po sezonowe składniki.
Kuchnia angielska wciąż ewoluuje, dostosowując się do współczesnych trendów i oczekiwań konsumentów. Dzięki temu staje się bardziej różnorodna, zdrowsza i atrakcyjniejsza, nawet dla tych, którzy kiedyś sceptycznie podchodzili do brytyjskich smaków.
Specyficznie wyjątkowa angielska kuchnia
W naszym artykule wymieniliśmy zaledwie kilka potraw, które są nieodzowną częścią niemal każdego menu w typowej angielskiej restauracji. Zaznaczamy jednak, że angielska kuchnia nie ogranicza się wyłącznie do dań przedstawionych powyżej. W zależności od regionu wśród lokalnych przysmaków można znaleźć wiele charakterystycznych dań niepowtarzalnych w skali światowej. Smaki oferowane przez angielską kuchnię pozostają z pewnością kwestią gustu. Przebywając w Anglii, warto spróbować tradycyjnych potraw, tym bardziej tych charakterystycznych dla danych regionów.
Doświadczony dziennikarz, współpracownik kilku redakcji portali polonijnych, mieszkaniec Wielkiej Brytanii. Obserwator brytyjskiej gospodarki i życia codziennego na emigracji. Osobiście uczestniczy w wydarzeniach polonijnych organizowanych na Wyspach Brytyjskich, a na łamach portalu TaniaBrytania.uk chętnie opisuje własne doświadczenia. Jego misją jest dostarczanie rzetelnych informacji ułatwiających codzienne życie i oszczędzanie w UK, niosąc tym samym pomoc brytyjskiej Polonii.
